Lęk
Lęk; emocja a zaburzenie.
Lęk jest naturalnym uczuciem, którego wszyscy doświadczają w pewnym momencie, nikt nie jest całkowicie spokojny. Ludzie często niepokoją się przed ważnym wydarzeniem, takim jak egzamin końcowy, finał zawodów sportowych, premiera spektaklu lub pierwsza randka. Lęk jest emocją, którą większość z nas odczuwa w związku z rzeczami, które są dla nas ważne. Może to być bardzo przydatna emocja. Zachęca nas do cięższej i efektywniejszej pracy lub poprawy koncentracji. Lęk przynosi nam także korzyści w niebezpiecznych sytuacjach. To lęk pomaga ludziom uciec przed kamieniami lub przed zbliżającymi się samochodami.
Wszyscy mamy wbudowaną reakcję lękową, która ewoluowała wraz z ludzkością i pomogła nam przetrwać. Reakcja lękowa objawia się różnymi objawami, zarówno emocjonalnymi, jak i fizycznymi. Typowe objawy fizyczne obejmują na przykład przyspieszone bicie serca, płytki oddech, zwiększone pocenie się i nudności. Reakcja lękowa wpływa również na nasze myśli, a kiedy doświadczamy objawów lękowych, myśli często charakteryzują się wielkim zmartwieniem, drażliwością i trudnościami związanymi ze skupieniem uwagi.
Chociaż lęk jest przede wszystkim naturalnym uczuciem, które może być bardzo przydatne, może on również stanowić problem. Kiedy lęk jest zbyt rozległy, często pojawia się lub objawia się w nieodpowiednich sytuacjach i przestaje nam przynosić korzyści. Lęk może stać się tak wielki, że powstrzymuje ludzi przed robieniem rzeczy, które chcą robić, lub powoduje, że ludzie czują się wyjątkowo źle w sytuacjach, które powodują lęk. Kiedy lęk zaczyna mieć znaczący wpływ na nasze codzienne życie, mogą pojawić się zaburzenia lękowe. Prostym przykładem różnicy między lękiem jako uczuciem naturalnym i korzystnym, a lękiem w zespole lękowym jest lęk przed końcowym egzaminem, który powoduje, że dana osoba ciężko pracuje, osiąga lepszą koncentrację i intensywnie studiuje przed egzaminem. Z drugiej strony mamy lęk przed końcowym egzaminem, który staje się tak wielki, że osoba nie uczy się lub nie potrafi się skoncentrować i ostatecznie decyduje się nie przystąpić do egzaminu.
Możesz myśleć o reakcji lękowej jak o czujniku dymu. Czujnik dymu jest bardzo przydatny i może uratować nam życie, gdy wybuchnie pożar i czujnik się włączy (podobnie jak reakcja lękowa, która wyzwala się w prawdziwym niebezpieczeństwie). Jeśli jednak czujnik dymu uruchamia się nieprzerwanie i przy najmniejszych okazjach, na przykład kiedy zapalamy świece lub robimy popcorn, to nie jest już przydatny (np. reakcja lękowa wywołana w nieodpowiednich sytuacjach lub w nadmiernych ilościach). Gdy czujnik dymu zachowuje się w ten sposób, czas wymienić baterię lub go naprawić. To samo dotyczy reakcji lękowej. Jeśli ludzie odczuwają silny lęk, bardzo często doświadczają lęku lub jeśli ten lęk ich powstrzymuje przed zrobieniem czegoś, co chcą zrobić, powinni zwrócić się o pomoc do profesjonalisty.
Celem leczenia lęku nie jest zatem całkowite wyeliminowanie go. Chcemy, aby pełnił on funkcję naturalnego i użytecznego uczucia. Celem jest zmniejszenie lęku, gdy nie przynosi nam korzyści i nauczenie się, jak sobie z nim radzić.
Lęk jako zaburzenie
Jeśli lęk zaczyna wywierać znaczący wpływ na jakość życia ludzi, na przykład, jeśli zniechęca ich do robienia rzeczy, które chcą zrobić, możliwe jest, że występują zaburzenia lękowe. Zaburzenie lękowe jest tak naprawdę innym sposobem na stwierdzenie, że lęk stał się tak wielki i hamujący, że jednostka potrzebuje pomocy, aby sobie z nim poradzić. Istnieje wiele rodzajów zaburzeń lękowych, ale wszystkie mają wspólną cechę, tzn. osoby doświadczają lęku, który powstrzymuje je w niektórych sytuacjach. Lęk może również wystąpić wraz z atakami paniki, gdy jednocześnie występuje wiele objawów lęku fizycznego. Wiele osób ma ataki lękowe w pewnym momencie swojego życia. Ważne jest, aby znać objawy zaburzeń lękowych i ataków lękowych i potrafić odróżnić lęk jako uczucie naturalne od lęku jako problemu lub zaburzenia. Ta strona zawiera informacje o niektórych typowych zaburzeniach lękowych; ogólne zaburzenie lękowe, lęk społeczny i fobie, a także informacje o atakach lękowych. Bardziej szczegółowe informacje na temat lęku można znaleźć w Internecie, na przykład na stronie internetowej Kvíðameðferðarstöðin: www.kms.is.
Atak paniki (atak lęku)
Atak paniki ma miejsce, gdy ludzie odczuwają nagły i przytłaczający strach bez rzeczywistego zagrożenia. Podczas ataków paniki osoby doświadczają bardzo silnych objawów lęku fizycznego, które nasilają się i osiągają szczyt w ciągu kilku minut. Ataki paniki zwykle mijają szybko i najczęściej objawy znikają w ciągu pół godziny. Przykłady fizycznych objawów obejmują przyspieszone bicie serca, zwiększone pocenie się, dreszcze, uczucie duszności, ból w klatce piersiowej, drętwienie, uczucie omdlenia i nudności. Po tym często pojawiają się myśli i obawy o utratę kontroli, utratę świadomości, zawał serca lub śmierć. Ataki paniki mogą wystąpić nieoczekiwanie, w sytuacjach, w których dana osoba ich nie oczekuje, ale mogą również pojawić się w sytuacjach, które zwykle wywołują lęk u danej osoby.
Ataki paniki nie są zaburzeniem, ale są wyjątkowo niewygodne i mogą być objawami zaburzenia. Ataki paniki mogą wystąpić w wielu zaburzeniach lękowych, na przykład ludzie cierpiący na fobię igieł i strzykawek mogą mieć atak paniki w pobliżu strzykawek i igieł. Zespół lękowy zwany zespołem lękowym napadowym występuje wtedy, gdy ludzie doznają powtarzających się ataków paniki, co powoduje u nich wielki niepokój i sprawia, że stale martwią się następnym atakiem. Chociaż atakom paniki często towarzyszą inne zaburzenia, ataki paniki mogą wystąpić u każdego bez zaburzeń lękowych.
Ogólnie rzecz biorąc (język miejscowy), atak paniki odnosi się do stanu, gdy ludzie bardzo długo się czymś martwią lub czują się przytłoczeni zmartwieniami. Doświadczenie takich uczuć jest z pewnością niekomfortowe, ale emocje i reakcje fizyczne związane z atakiem paniki są znacznie silniejsze i przytłaczające. Ważne jest, aby znać objawy ataku paniki, ponieważ ludzie, którzy dostaną ataku paniki i nie znają jego objawów, mogą myśleć, że umierają lub mają zawał serca. Mogą też szukać pomocy medycznej z tej przyczyny. Ataki paniki charakteryzują się szalonymi lękami, ogromnymi reakcjami fizycznymi i osiągają swój szczyt w ciągu kilku minut.
Niektórzy ludzie dostają tylko jednego ataku paniki, jednak niektórzy dostają takich ataków nieustannie, bez ich większego wpływu na codzienne życie tych ludzi. Niemniej jednak, kiedy ataki paniki są regularne, stanowią część innego zaburzenia lub główne objawy tego zaburzenia (zespołu lęku napadowego) i powodują ogromne trudności i niepokój. Kiedy ataki paniki zaczynają znacząco wpływać na życie i samopoczucie ludzi, powinni oni poszukać pomocy.
Fobie
Fobia to wielki strach lub lęk przed pewnymi rzeczami lub zjawiskami, które nie są zgodne z tym, co zazwyczaj powoduje strach lub lęk. W języku angielskim nazywa się to fobią, ale w mowie potocznej słowo to jest często używane dla nazwania strachu, który jest znacznie łagodniejszy niż fobia. Typowe przykłady fobii to fobie związane z pająkami, psami, osami, wymiotami, windami, samolotami, burzami lub wysokością. Ludzie z fobią starają się unikać tych zjawisk najlepiej jak potrafią lub znoszą je z wielkim niepokojem, strachem lub lękiem. Przykładem może być osoba obawiająca się os, która może mieć trudności z przebywaniem na zewnątrz latem. Osoba taka będzie zamykała wszystkie okna, unikała biwakowania lub w jakiejkolwiek sytuacji, w której może napotkać osy. Dlatego istnieje duża różnica między niewygodą w przebywaniu w pobliżu os a fobią z nimi związaną, chociaż poprzedni przykład jest często mylnie nazywany fobią.
Objawami lękowymi występującymi często wraz z fobią jest szybkie bicie serca, zwiększone pocenie się i uczucie niemożności poruszania się. Ponadto niektórzy ludzie doświadczają ataku paniki, gdy widzą to, czego się boją. Fobie powodują powstanie błędnego koła, w którym zachowanie polegające na unikaniu (na przykład, nie wychodzenie na zewnątrz latem, unikanie psów lub wind) podtrzymuje lęk, a nawet zwiększa go z czasem. Unikając okoliczności lub zjawisk, ludzie odczuwają ulgę na krótki czas, ale obawy i lęki są nadal obecne. Jeśli ludziom uda się pozostać w sytuacji wywołującej lęk, zazwyczaj zdają sobie sprawę, że nie ma się czego bać, a lęk powoli maleje. Tak więc osoba z łagodnym lękiem, który wydaje się zawierać fobię, na przykład strachem w stosunku do pająków, może zminimalizować swój lęk, łapiąc pająki i przyzwyczajając się do bycia blisko nich. Ludzie często potrzebują pomocy, aby zmniejszyć towarzyszący im lek, zwłaszcza jeśli lęk i strach stały się tak wielkie, że powstała fobia. Leczenie fobii jest dość proste i często wystarczy zaledwie kilka sesji z psychologiem, aby ją pokonać.
Lęk społeczny
Lęk społeczny występuje wtedy, gdy ludzie odczuwają wielki strach lub lęk w sytuacjach społecznych. Najczęściej lęk ten wiąże się z obawą przed byciem ocenionym przez innych, źle postrzeganym lub sytuacją, w której to, co powiemy lub zrobimy zostanie uznane za głupie. Przykładami sytuacji społecznych są: rozmowa z inną osobą, chodzenie na imprezę, poznawanie nowych ludzi, wygłaszanie wykładu, jedzenie lub pisanie przed inną osobą lub rozmowa z przełożonymi. W niektórych sytuacjach społecznych normalne jest odczuwanie niepokoju. Na przykład większość osób uważa, że wygłaszanie wykładu lub publiczne przemawianie jest czymś stresującym. Gdybyśmy nie odczuwali lęku związanego z sytuacjami społecznymi, nie obchodziłoby nas to, jak jesteśmy postrzegani przez innych i co o nas myślą inni ludzie. Większość z nas to istoty społeczne, a co za tym idzie odczuwamy niepokój związany z niektórymi sytuacjami społecznymi.
Osoby z lękiem społecznym doświadczają większego lęku w sytuacjach społecznych. Ich lęk staje się tak wielki, że powoduje trudności w życiu codziennym lub znaczny niepokój. Lęk społeczny często prowadzi do tego, że ludzie całkowicie unikają sytuacji społecznych lub po prostu znoszą je, równocześnie doświadczając wielkiego strachu i niepokoju. Może to być zauważalne, gdy ludzie unikają sytuacji, takich jak uczęszczanie na imprezę lub chodzenie do szkoły. Czasami jednak zachowanie osób z lękiem społecznym może być mniej zauważalne, na przykład gdy ludzie dużo czasu poświęcają nauce lub ograniczają kontakt wzrokowy. Niektóre osoby odczuwają lęk społeczny tylko w niektórych sytuacjach, takich jak wygłaszanie prezentacji, zwane lękiem przed wystąpieniami. Lęk społeczny może mieć znaczący wpływ na życie ludzi i podejmowanie decyzji. Może prowadzić do izolacji społecznej, uniemożliwić uczestnictwo w urodzinach, imprezach lub wydarzeniach, które byłyby przyjemne gdyby nie istniał lęk. Lęk może nawet skłonić ludzi do wybrania edukacji, w której nie ma wielu prezentacji lub prac w grupie, lub spowodować, że nie osoba doświadczająca lęku nie przyjmie awansu jeśli wiąże się on ze zwiększonym poziomem komunikacji.
Niektóre osoby z lękiem społecznym piją alkohol lub spożywają narkotyki w celu ułatwienia interakcji społecznych i nie mogą uczestniczyć w imprezie lub spotkaniu bez ich pomocy. Krótkoterminowe rozwiązanie w postaci narkotyków nie rozwiązuje lęków społecznych, ale może prowadzić do jeszcze większej liczby problemów, a nawet stać się uzależnieniem. Dlatego osoby, które doświadczają lęku społecznego lub łagodnego lęku w tego rodzaju sytuacjach, powinny ściśle monitorować swoją konsumpcję, a nawet ją zmniejszać lub przerwać, dopóki nie pokonają lęku społecznego. Lęk społeczny może również prowadzić do depresji, dlatego ważne jest, aby poszukać pomocy.
Objawy fizyczne, które łączą się z lękiem społecznym, obejmują zawstydzony pocenie się, dreszcze lub jąkanie. Te objawy fizyczne często wywołują jeszcze większy niepokój, ponieważ ludzie często obawiają się, że inni je zauważą i ocenią ich pod kątem objawów. Obawy te są zwykle nierealne, a zawstydzony lub pot nie wystarczą, aby inni je zauważyli. Z resztą większość ludzi nie pomyślałaby zbyt wiele o tych objawach fizycznych, gdyby nawet je zauważyła. W sytuacjach społecznych osoby z lękiem społecznym mogą również doświadczać dużej niepewności lub pustki w głowie. Ludzie, którzy doświadczają tych objawów oraz trudności w sytuacjach społecznych, niezależnie od tego, czy sytuacje te są częste, czy sporadyczne, nie powinni wahać się udać po pomoc.
Ogólne zaburzenie lękowe
Ogólne zaburzenie lękowe składa się z wielkich i powtarzających się różnych obaw i obaw związanych z różnymi rzeczami. Obawy to negatywne myśli, które często koncentrują się na tym, że coś złego przydarzy się samej osobie chorej lub bliskim krewnym tej osoby. Myśli te mogą być powiązane z efektywnością w pracy lub szkołą, przyszłością, problemami finansowymi, zdrowiem osobistym lub zdrowiem innych. Osobie z ogólnym zaburzeniem lękowym bardzo trudno jest pozbyć się swoich zmartwień i skupić umysł na innych rzeczach. Częste zmartwianie się staje się coraz bardziej przesadzone, staje się rosnącą kulą śniegu toczoną ze wzgórza.
Ludzie z zaburzeniami lękowymi często odczuwają niepokój i ekstremalne zmęczenie, ponieważ organizmowi trudno jest odczuwać przewlekły lęk. Napięcie mięśniowe jest bardzo częste wśród osób z zaburzeniami lękowymi i osoby takie często odwiedzają lekarza z powodu stanu zapalnego mięśni, ale nie z powodu samego lęku. Inne typowe objawy to trudności z koncentracją, drażliwość i dyssomnia. Osoby z zaburzeniami lękowymi często mają trudności z zasypianiem, ponieważ w ich umyśle pojawiają się zmartwienia, gdy tylko znajdą się w łóżku i mają czas na przemyślenia.
W życiu osób istnieje duża niepewność, która jest tak naprawdę nieunikniona w życiu każdego. Nigdy nie wiemy na pewno, co stanie się jutro, jak zachowają się inne osoby i co przyniesie przyszłość. Uważa się, że osoby z zaburzeniami lękowymi mają trudności z radzeniem sobie z niepewnością. W rezultacie często próbują zorganizować prawie wszystko, co można zorganizować i wielokrotnie sprawdzają, czy wszystko jest dokładnie tak, jak według nich być powinno. Obawy zwiększają niepewność, a niepewność powoduje obawy, tworząc błędne koło, z którego trudno się wydostać. Gdy ludzie doświadczają wielkich i uciążliwych problemów, ważne jest, aby poszukali profesjonalnej pomocy.
Zespołu stresu pourazowego (PTSD)
Traumatyczne wydarzenie jest trudnym lub uciążliwym doświadczeniem, które naturalnie wpływa na ludzi, a proces uporania się z nim często wymaga czasu. Wydarzenia traumatyczne różnią się stopniem nasilenia. Wrażliwość ludzi na takie wydarzenia jest również różna, ale niektóre wydarzenia traumatyczne są tak poważne, że mogą spowodować ogromne trudności dla większości z nas. Kiedy ludzie doświadczają poważnego wydarzenia traumatycznego, które zagraża ich życiu, życiu innych, ich dobru lub dobrobytowi innych osób i cierpią z powodu wielkiego strachu, przerażenia lub bezsilności podczas tego zdarzenia, często doświadczają objawów stresu pourazowego. Może nawet rozwinąć się zespół stresu pourazowego.
Stres pourazowy niekoniecznie jest oznaką zespołu stresu pourazowego, ale może być naturalną reakcją na trudne doświadczenia życiowe. Jeśli objawy stresu pourazowego są nadal obecne, zakłócając życie i powodując stres, i minął ponad miesiąc od traumatycznego wydarzenia, może to być spowodowane zespołem stresu pourazowego. Zespół stresu pourazowego jest powszechny i szacuje się, że około 10% ludzkości doświadczy go w pewnym momencie swojego życia.
Istnieją liczne objawy zespołu stresu pourazowego, które zawsze muszą zostać zdiagnozowane przez profesjonalistę. Poniżej znajdują się główne kategorie tych objawów. Jednak specjaliści analizują wiele czynników, takich jak liczba objawów, podczas stawiania diagnozy. Poniższa lista nie wyczerpuje wszystkich z nich.
- Ponowne przeżywanie traumatycznego wydarzenia (np. wspomnienia, retrospekcje lub sny)
- Unikanie sytuacji, bodźców, myśli i innych rzeczy, które przypominają o traumatycznym wydarzeniu
- Negatywne zmiany w sposobie myślenia lub pogarszający się stan (np. poczucie winy, mniejsze zainteresowanie ważnymi czynnościami, trudności w zapamiętywaniu problemów związanych z traumatycznym wydarzeniem i trudności w doświadczaniu pozytywnych emocji)
- Zmieniony poziom stymulacji i reakcji (np. drażliwość, samookaleczanie, nieostrożność, strachliwość i zaburzenia snu)
Ważne jest, aby osoby cierpiące na zespół stresu pourazowego szukały pomocy. Osoby, które doznały traumy, ale nie spełniają kryteriów zespołu stresu traumatycznego, również mogą odnieść znaczne korzyści z przerobienia swojej traumy. Uporanie się z traumatycznymi wydarzeniami może być bardzo trudne, a trudności związane z traumatycznym wydarzeniem nie powinny być ignorowane, nawet jeśli wydarzenie to miało miejsce dawno temu.
Zasoby w Islandii
Ośrodek opieki zdrowotnej: Kiedy ludzie szukają pomocy profesjonalistów, pierwszym punktem kontaktowym jest zazwyczaj ośrodek opieki zdrowotnej. Pierwszym krokiem jest umówienie się na wizytę u lekarza, który może skierować Cię do odpowiedniej osoby, jeśli nie możliwe jest rozwiązanie problemu. heilsugaeslan.is
Izba przyjęć oddziału ds. problemów psychicznych: Jeśli sytuacja jest pilna lub poważna, nie wahaj się skontaktować z izbą przyjęć oddziału ds. zdrowia psychicznego w Landspitali, gdzie osoby z nagłymi problemami ze zdrowiem psychicznym mogą udać się bez umówionej wizyty. Izba przyjęć oddziału ds. zdrowia psychicznego znajduje się na 1. piętrze budynku psychiatrycznego w Hringbraut. Izba jest czynna od 12:00 do 19:00 w dni powszednie i od 13:00 do 17:00 w weekendy, numer telefonu to 543 4050. W nagłych przypadkach można skontaktować się z oddziałem ratunkowym w Landspitali Fossvogur poza tymi godzinami pracy. landspitali.is
Prywatne praktyki psychologiczne. Na tej stronie internetowej możesz znaleźć psychologów, którzy zajmują się różnymi problemami, takimi jak depresja. sal.is
Prywatne praktyki lekarzy psychiatrów. Wielu psychiatrów leczy zaburzenia depresyjne poprzez leczenie medyczne i rozmowę w swoich prywatnych gabinetach i klinikach.
Bardziej szczegółową listę zasobów dostępnych w Islandii można znaleźć tutaj.