Hugrún

Gróa Rán Birgisdótir, iðjuþjálfanemi á 4.ári

Ég greindist með geðhvarfasýki í lok september árið 2015. Það var í raun mikill léttir þar sem alla ævi hef ég verið að glíma við andlegt ójafnvægi en ég bara vissi ekki af hverju. Ég hef lært um geðhvarfasýki í háskólanum en aldrei hefði mig grunað að ég væri að kljást við þennan sjúkdóm. Ég hef verið að glíma við geðsveiflur frá því ég var unglingur. Hef tvisvar sinnum verið lögð inn á geðdeild áður. Margoft sveiflast bæði upp og niður. Í þetta sinn komu veikindin í ljós eftir að ég fór hátt upp í örlyndi eða maníu eins og það er líka kallað. Ég talaði endalaust, það meikaði lítinn sens það sem ég sagði og hugsanirnar mínar voru á hundrað földum hraða. Það var mér til happs að ég var í vettvangsnámi á geðdeild og þess vegna uppgötvaðist ástand mitt.

Ég lagðist í kjölfarið inn á geðdeild í þriðja sinn. Allt í einu fór líf mitt á hvolf. Ég átti að útskrifast í vor sem iðjuþjálfi en nú þurfti ég að fresta útskrift um hálft ár. En fyrsta tilfinningin í þessu veikindaferli var samt léttir. Því alla ævi hef ég vitað að eitthvað væri að mér, ég vissi bara ekki hvað. Nú veit ég það og get því lært að lifa með því. En fyrst þurfti ég að komast í gegnum niðursveifluna sem kom fast á hæla uppsveiflunni. Því eftir örlyndistímabil kemur þunglyndistímabil. Á því tímabili grét ég mjög mikið. Mér fannst ég vera dofin og átti erfitt með að njóta þess að vera til. Allt var erfitt. Ég þurfti að beita allri minni orku bara í það að fara á fætur á morgnanna. Þegar sonur minn brosti til mín þá krafðist það orku að brosa á móti. Stundum gat ég það ekki einu sinni. Síðan komu grátköstin. Þar sem gráturinn var óstöðvandi. Ég hef samt lært að grátköstin eru góð. Þau losa um spennu og mér leið alltaf örlítið betur eftir á. En í þessari niðursveiflu þá lagðist ég í fjórða sinn inn á geðdeild.

Það sem er erfiðast við grátköstin er að þá leitaði oft á mig þessi hugsun: Er lífið þess virði að lifa því? Þá er eins og hugurinn skiptist í tvær fylkingar. Önnur segir „Nei, þetta er of erfitt, þér mun ekki takast að komast upp úr þessari niðursveiflu. Þú ert að eyðileggja allt í kringum þig. Engum finnst gaman að hafa þig í sínu lífi. Það væri betra að hverfa burt.“ Hin fylkingin segir: „JÁ! Lífið er þess virði að lifa því. Þetta verður betra. Áður en þú veist af munu koma betri dagar. Þú átt yndislegt fólk í kringum þig sem elskar þig út af lífinu. Þú elskar lífið. Þetta mun lagast. Hafðu trú á sjálfri þér“.

Ég vel að hlusta á jákvæðu fylkinguna. Ég vel að trúa að lífið verði betra. Á meðan þunglyndistímabilinu stóð þurfti ég að velja á hverjum einasta degi. Sannfæra sjálfan mig um að vera jákvæð. Það var erfitt, það tók frá mér orku en ég vissi að það var rétt val. Þá ríkti mikið andlegt ójafnvægi, en þannig hefur það verið allt mitt líf. En með greiningunni fékk ég tækifæri að læra um minn sjúkdóm. Kynnast geðhvarfasýkinni. Það gerir lífið auðveldara. Um leið og mér tókst að ná sátt við minn sjúkdóm þá varð lífið auðveldara. Ég ákvað að gerast vinkona geðhvarfasýkinnar. Ég losna ekki við hana svo ég get allt eins boðið hana velkomna í líf mitt.

Nú er ég búin að vera í góðu jafnvægi í um það bil 8 mánuði. Ég hélt áfram með námið og gengur það með ólíkindum vel. Ég tek mín lyf til að hjálpa að halda svefninum í lagi. Mér tókst að fara aftur út á vinnumarkað sem gekk einnig mjög vel. Ég á góða vini og yndislega fjölskyldu og nýt þess að vera til. Lífið er í raun bara mjög gott.

Geðhvarfasýki einkennist af miklum uppsveiflum og niðursveiflum. Ég hef enga stjórn á þeim. Ég veit ekki hvort að ég muni fara aftur í maníu eða þunglyndi. Ég veit ekki hvort eða hvenær næsta sveifla kemur. En ég hef ákveðna tækni til að passa upp á mig. Svefninn er mikilvægur, ég má ekki missa hann. Hreyfing hjálpar líka mikið til og er góð fyrir andlegu líðanina. Ég nota lyf að staðaldri og er í reglulegu eftirliti hjá geðlækni. Ég er mjög þakklát fyrir alla þá þjónustu sem heilbrigðiskerfið hefur veitt mér. Án þeirra væri ég ekki á þessum góða stað sem ég er í dag. Það er mikilvægt að leita sér hjálpar og þiggja þá aðstoð sem í boði er.

Mikilvægast finnst mér samt að velja að vera jákvæð. Vera bjartsýn. Velja að sjá það góða við lífið. Það er ótrúlegt hversu mikið jákvætt hugarfar getur haft áhrif á líðan. Þegar ég valdi að vera jákvæð gagnvart mínum veikindum þá ákvað ég í leiðinni að láta þau ekki stoppa mig. Geðhvarfasýkin er hluti af mér og ég þarf að taka tillit til hennar. En ég held áfram að lifa mínu lífi þrátt fyrir veikindin. Þessi veikindi skilgreina mig ekki. Ég er ekki geðhvarfasýki og geðhvarfasýkin mun ekki stjórna mínu lífi.

Þegar erfiðleikar bjáta á munið þá að þið hafið alltaf val um það hvernig þið tæklið þá. Viðhorf kemur manni ótrúlega langt. Ég hvet ykkur til að velja jákvæðni. Lífið verður svo miklu skemmtilegra fyrir vikið

Ég mun velja jákvæðni svo lengi sem ég lifi. Því góðu stundirnar í lífinu bæta margfalt upp fyrir þær erfiðu. Það er allavega mín reynsla.

Þessi grein birtist fyrst inná visir.is þann 6.október 2016. Greinin var hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október.